XÂY DỰNG, CHỈNH ĐỐN ĐẢNG TỪ NGHỊ QUYẾT TRUNG ƯƠNG 4, KHOÁ XI ĐẾN HỘI NGHỊ TRUNG ƯƠNG 4, KHOÁ XIII

Thực hiện tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, từ ngày thành lập đến nay, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn luôn quan tâm đến công tác xây dựng Đảng. Tại phiên khai mạc Hội nghị Trung ương 4 khóa XIII, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh “Ba khóa liên tục Đại hội XI, XII và XIII đều chọn Hội nghị Trung ương 4 là hội nghị đầu mỗi khóa để bàn về công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị - điều đó hoàn toàn không phải ngẫu nhiên. Mỗi hội nghị đều có sự kế thừa và phát triển mới”.

Trước yêu cầu của công tác xây dựng Đảng, Hội nghị Trung ương 4 khóa XI đã ban hành Nghị quyết số 12-NQ/TW “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”, tập trung vào 03 vấn đề cấp bách nhất trong công tác xây dựng Đảng: Thứ nhất, đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị và đạo đức lối sống trong đội ngũ cán bộ, đảng viên; Thứ hai, xây dựng đội ngũ lãnh đạo cán bộ quản lý các cấp, nhất là cấp Trung ương đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế; Thứ ba, xác định rõ thẩm quyền, trách nhiệm người đứng đầu cấp ủy, chính quyền trong mối quan hệ với tập thể cấp ủy, tập thể lãnh đạo cơ quan, đơn vị và tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng. Trung ương đã đề ra 04 nhóm giải pháp đồng bộ để thực hiện nhằm tạo sự chuyển biến cụ thể, thiết thực trong công tác xây dựng Đảng. Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI đã đáp ứng yêu cầu thực tiễn và lòng mong đợi của cán bộ, đảng viên và nhân dân; thể hiện lòng tin vào Đảng của các tầng lớp nhân dân. Sau 04 năm thực hiện, Đại hội lần thứ XII của Đảng đã dành riêng một báo cáo đánh giá kết quả thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI với nhiều ưu điểm, đã tạo một số chuyển biến tích cực và đạt được một số kết quả bước đầu quan trọng; góp phần đấu tranh ngăn chặn được một bước rất quan trọng về tình trạng suy thoái trong Đảng. Tuy nhiên, về cơ bản vẫn chưa đạt được mục tiêu, yêu cầu đề ra. Với tinh thần cầu thị, dũng cảm “Một Đảng mà giấu giếm khuyết điểm của mình là một Đảng hỏng”, Đại hội XII đã xác định phương hướng, nhiệm vụ xây dựng Đảng với“trọng tâm là kiên quyết, kiên trì tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI”.

Hội nghị lần thứ 4 BCHTW đã thảo luận, ban hành Nghị quyết số 04-NQ/TW, ngày 30/10/2016 “về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”; “tự chuyển hóa” trong nội bộ”. Nghị quyết Trung ương khóa XII xác định mục tiêu là: nhận thức sâu sắc về nguy cơ, nhận diện đúng những biểu hiện và đề ra các giải pháp phù hợp để đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi có hiệu quả tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.

Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII đã xác định, nhận diện cụ thể hơn và hệ thống tương đối đầy đủ, rõ ràng hơn những biểu hiện suy thoái về tư tưởng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống là như thế nào. Lần đầu tiên Đảng không chỉ định lượng mà còn định danh 27 biểu hiện suy thoái “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong Đảng với 09 biểu hiện suy thoái về tư tưởng, chính trị; 09 biểu hiện suy thoái về đạo đức, lối sống và 09 biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Nghị quyết đặc biệt nhấn mạnh về sự nguy hiểm khôn lường của những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” của cán bộ, đảng viên, đồng thời chỉ rõ cần đẩy mạnh học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, giúp mỗi cán bộ, đảng viên “tự liên hệ, tự soi, tự sửa, tự gột rửa” những hạn chế, khuyết điểm của mình. Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII được đánh giá là Nghị quyết có tính đột phá trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng thời gian qua; được toàn Đảng, toàn dân đồng tình, ủng hộ, đánh giá cao.

Trên cơ sở kế thừa những thành quả của Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII, Hội nghị lần thứ 4 Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII diễn ra từ ngày 04/10-07/10/2021 đã thảo luận và ban hành Kết luận số 21-KL/TW “về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” với nhiều điểm sát hợp với tình hình mới. So với Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII, Kết luận số 21-KL/TW đã mở rộng phạm vi, không chỉ trong xây dựng, chỉnh đốn Đảng mà còn bao gồm cả trong xây dựng hệ thống chính trị theo tinh thần Đại hội XIII của Đảng. Kết luận số 21-KL/TW nêu yêu cầu cao hơn, cùng với ngăn chặn, đẩy lùi thì phải chủ động phòng ngừa, kiên quyết đấu tranh, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và những hành vi tham nhũng, tiêu cực.

Về nhiệm vụ, giải pháp, Kết luận số 21-KL/TW tiếp tục tiến hành đồng bộ và quyết liệt 04 nhóm nhiệm vụ, giải pháp mà Hội nghị Trung ương 4 khóa XII đã đề ra, đó là: Công tác chính trị tư tưởng, tự phê bình và phê bình; Cơ chế, chính sách; Kiểm tra giám sát, kỷ luật Đảng và về phát huy vai trò của nhân dân và Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội. Đồng thời, bổ sung nhấn mạnh thêm 02 nhóm nhiệm vụ, giải pháp: “Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược và người đứng đầu gắn với đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả” và “Kiên quyết, kiên trì đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên vi phạm”. Đồng thời, Hội nghị đã thống nhất ban hành Quy định số 37-QĐ/TW “về những điều đảng viên không được làm” thay thế cho Quy định số 47-QĐ/TW của BCHTW khóa XI. Quy định số 37-QĐ/TW gồm 19 điều, kế thừa cơ bản những nội dung còn phù hợp của Quy định số 47-QĐ/TW, bên cạnh đó, bổ sung một số nội dung mới. Đáng chú ý là bổ sung hai điều cấm: Bổ sung Điều 3, quy định đảng viên không được “phản bác, phủ nhận, xuyên tạc chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; không thực hiện trách nhiệm nêu gương; chủ nghĩa cá nhân, cơ hội, vụ lợi; “tư duy nhiệm kỳ”, đoàn kết xuôi chiều, dân chủ hình thức, thấy đúng không bảo vệ, thấy sai không đấu tranh; độc đoán, chuyên quyền, quan liêu, xa rời quần chúng”. Bổ sung Điều 13 cấm đảng viên “can thiệp, tác động vào hoạt động kiểm tra, giám sát, thanh tra, kiểm toán, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án, xét đặc xá, giải quyết khiếu nại, tố cáo để bao che, tiếp tay cho các hành vi vi phạm quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước; tác động, ép buộc, mua chuộc tổ chức, cá nhân để giảm trách nhiệm, hình phạt cho người khác”.

Quy định số 37-QĐ/TW sửa đổi, bổ sung một số điều: từ nghiêm cấm đảng viên báo cáo, lập hồ sơ, kê khai lý lịch, lịch sử bản thân không trung thực; kê khai tài sản, thu nhập không đúng quy định; mở tài khoản ở nước ngoài trái quy định; tham gia rửa tiền (Quy định số 47, Điều 9); đến “không được sử dụng văn bằng, chứng chỉ, chứng nhận giả, không hợp pháp; nhập quốc tịch, chuyển tiền, tài sản ra nước ngoài, mở tài khoản và mua bán tài sản ở nước ngoài trái quy định”. Điều 11 Quy định số 37-QĐ/TW bổ sung nội dung đảng viên không được “lợi dụng chủ trương khuyến khích và bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo vì lợi ích chung để thực hiện hoặc bao che hành vi vụ lợi, tham nhũng, tiêu cực, vi phạm quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước”. Các hành vi khác được bổ sung vào những điều đảng viên không được làm còn có: Không được “đe dọa, trù dập, trả thù người khiếu nại, tố cáo; không thực hiện các quy định của Đảng và pháp luật về bảo vệ người tố cáo, phê bình, góp ý"; không được” có hành vi “chạy chức chạy quyền”, “tham ô” hay “thờ ơ, vô cảm với các hành vi sai trái trong xã hội”...

Trong điều kiện mới, đứng trước yêu cầu của sự nghiệp cách mạng Việt Nam, nội dung công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng từ Hội nghị Trung ương lần thứ 04 các khóa XI, XII và XIII đã có sự kế thừa, ngày càng phát triển và hoàn thiện hơn; cùng với  đó là những biện pháp thực hiện đồng bộ, quyết liệt. Từ đó cho thấy quá trình phát triển nhận thức của Đảng, cho thấy tầm vóc, quy mô, tính chất và ý nghĩa của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng được nâng lên, để Đảng ngày càng xứng đáng với vai trò lãnh đạo và niềm tin của toàn dân tộc Việt Nam. 

X.N