PHẢI CHĂNG TRUNG TÂM BTDTCĐ HUẾ ĐANG SAI PHẠM KHI THI CÔNG BÃI ĐỖ XE LĂNG VUA KHẢI ĐỊNH?

Từ một bài báo

Những ngày gần đây, đọc báo mạng tôi giật mình thon thót bởi bài “Huế: Sau ủi mộ vợ vua Tự Đức để giữ xe, giờ ‘đụng’ đến lăng Khải Định” đăng trên motthegioi.vn của tác giả Quang Long. Theo bài báo này: “hiện trường đang san ủi để chuẩn bị làm bãi đỗ xe với diện tích 5.000m2 ngay trước mặt lăng vua Khải Định”, “du khách và người dân hoàn toàn không biết công trình đang xây dựng cái gì? Và cũng không có pa-no, sơ đồ thiết kế, đơn vị thiết kế, chủ đầu tư…Đây cũng là một sự vi phạm trong quy chế xây dựng một công trình mới. Điều này cũng đặt câu hỏi cho Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế có phải đang cố tình né tránh báo chí, dư luận và không cho mọi người tìm hiểu việc xây dựng ở đây?” … Chết thật, mấy cha ở đất Huế quá liều, vụ bãi đỗ xe ở gần lăng Tự Đức đang ồn ào dư luận chưa biết ra sao, chừ mấy cha lại làm liều rồi. Hai ngày trời cứ băn khoăn, mấy cha Di tích làm ăn chi lạ; cuối cùng tôi quyết định làm một chuyến lên hiện trường xem thử như thế nào để giải đáp những thắc mắc trong lòng, chứ theo trí nhớ của tôi, khoảnh đất  ngay chính diện trước mặt lăng Khải Định nhỏ chút làm chi tới 5.000 m2 mà làm bãi đỗ xe được …

Đến thực tế hiện trường

Huế mấy hôm nay đang mưa to, cứ nghĩ chắc ngày mưa sẽ vắng khách du lịch lắm đây; nhưng vừa mới qua khỏi đoạn đường có hai hàng thông đẹp như Đà Lạt mộng mơ, đã thấy tấp nập xe cộ ngay trước cổng Lăng Khải Định, tôi thử đếm xem đến tận hơn 30 xe, xe lớn có, xe nhỏ có, xe du lịch có, taxi có, … Trời mưa đã đông khách thế này rồi vậy thì ngày nắng có lẽ đông gấp nhiều lần cũng là bình thường.

Mặc dù ngày mưa nhưng vẫn rất nhiều xe đưa khách đến lăng Khải Định tham quan

Đã định hình trong đầu như bài báo là trước mặt lăng sẽ là công trường đang thi công ngổn ngang, nhưng lạ thay đập vào mắt tôi vẫn là cái bãi đậu xe tạm cũ kỹ, chật chội nằm thấp hơn con đường trước mặt lăng, … Ủa, vậy ông phóng viên viết “hiện trường đang san ủi để chuẩn bị làm bãi đỗ xe với diện tích 5.000m2 ngay trước mặt lăng vua Khải Định” là sao? Công trường thi công bãi đỗ xe bốc hơi rồi sao? Hay là mấy cha Di tích đã nhờ thầy phù thủy nào làm phép hô biến công trường sau khi báo đăng rồi?

Bãi đỗ xe cũ vẫn còn đây

Không thấy công trường đang thi công ở đâu, tôi nhấn ga chạy tiếp xem sao; qua khỏi cổng lăng vẫn không thấy đâu, … lạ nhỉ? Chạy tiếp qua khỏi hàng rào của lăng thêm chừng 300m nữa, tôi nhớ ngày trước ở đây có một bãi đất bồi bên kia con đường. À, đây rồi, thì ra bãi đỗ xe đang thi công là đây, thế là vội vàng chụp hình lại, mọi người xem…

Toàn cảnh bãi đỗ xe đang thi công ở gần lăng Khải Định

Vậy là báo viết tào lao rồi, làm gì có công trường thi công bãi đỗ xe nào nằm ngay trước mặt lăng Khải Định?! Công trường này nằm chếch về phía bên trái của lăng, ngay vị trí khoảng đất bồi trống xưa kia, cách hàng rào lăng đến hơn 300m. Như vậy, vị trí xây dựng bãi đỗ xe này không thuộc “Khoanh vùng bảo vệ Khu vực I” của di tích lăng Khải Định, và theo quy định của UNESCO thì đâu có vi phạm gì như bài báo nêu nhỉ? Lạ quá!

Vị trí xây dựng bãi đỗ xe hoàn toàn không nằm trước lăng Khải Định

Bài báo của tác giả Quang Long cho rằng vị trí bãi đỗ xe nằm ngay trước mặt lăng Khải Định

Tiếp tục quan sát, tôi thấy rõ công trình có bảng thông báo, pa nô thể hiện bản vẽ quy hoạch bãi xe, sơ đồ thiết kế công khai, minh bạch để mọi người được biết. Đâu có như bài báo nêu “du khách và người dân hoàn toàn không biết công trình đang xây dựng cái gì? Và cũng không có pa-no, sơ đồ thiết kế, đơn vị thiết kế, chủ đầu tư…”

Công trình được dựng pa nô công khai, thể hiện rõ bản vẽ quy hoạch bãi xe chi tiết

Tác giả bài báo cho răng công trình không có pano, sơ đồ thiết kế

Tác giả bài báo cho răng công trình không có pano, sơ đồ thiết kế

Tôi thật sự không hình dung nổi, băn khoăn tự hỏi ông phóng viên Quang Long viết bài báo này liệu đã đến hiện trường trước khi viết bài báo này hay chưa? Hay ông này là phóng viên phòng máy lạnh đây?! Nghe người khác nói, người khác đưa hình ảnh rồi ông này viết. Nếu như ông này đến hiện trường thì đâu có thể viết như vậy được, rõ ràng là đổi trắng thay đen. Đọc kỹ lại nội dung bài báo, xem lại những hình ảnh minh họa trong bài viết lại thấy giật mình hơn. Ngay trong nội dung bài viết và hình ảnh minh họa đã rất mâu thuẫn nhau, nhưng ông phóng viên này vẫn không nhìn ra, có lẽ ông này thậm chí chưa bước chân đến lăng Khải Định bao giờ. Tôi chỉ ra vài điểm cho mọi người cùng xem nhé:

Ví dụ ở hình minh họa tác giả Quang Long sử dụng ở trên đây, rõ ràng ở vị trí đứng chụp như thế này nếu là người đã từng đến lăng Khải Định sẽ nhận ra ngay là vị trí thi công bãi đỗ xe nằm chếch một bên chứ không thể là mặt trước của lăng Khải Định (dấu X đỏ là mặt bên trái của Lăng)

Tiếp tục với hình minh hoạt trên đây là mà tác sử dụng trong bài báo, mọi người sẽ thấy ngay trước cổng lăng là bãi đổ xe tạm chứ làm gì có công trình thi công bãi đỗ xe 5.000m2 nào?

Người trong cuộc nói gì?

Tác giả bài báo viết: “Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế có phải đang cố tình né tránh báo chí, dư luận và không cho mọi người tìm hiểu việc xây dựng ở đây?”; sau khi đã thấy rõ những điểm không đúng trong bài báo nói trên về vị trí xây dựng bãi đỗ xe tôi đâm ra nghi ngờ động cơ của phóng viên này; và phải chăng trước khi viết bài này tác giả Quang Long chưa hề gặp gỡ với người có trách nhiệm của Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế?

Tôi đánh bạo, quyết định đến gặp người có thẩm quyền phát ngôn của Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế để tìm hiểu ngọn ngành. Cứ ngỡ mình sẽ không được trả lời, thế nhưng tôi lại cảm thấy rất thoải mái lúc trao đổi, lại còn được cung cấp rất nhiều thông tin về công trình đang thi công này. Và đúng như tôi nghĩ, chưa hề có phóng viên nào liên hệ với Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế trước khi bài báo này được đăng tải. Vậy tác giả Quang Long viết “Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế có phải đang cố tình né tránh báo chí” có động cơ gì? Câu trả lời có lẽ xin dành cho mọi người.

Qua trao đổi, tôi được phía Trung tâm cung cấp thêm nhiều thông tin để làm sáng tỏ vấn đề:

- Dự án đầu tư xây dựng bãi đỗ xe phục vụ khách tham quan lăng Khải Định đã được UBND tỉnh phê duyệt tại quyết định 1442/QĐ-UBND ngày 28/7/2015 và có ý kiến thỏa thuận của Bộ Văn hóa, thể thao & Du lịch tại công văn số 4165/BVHTTDL-DSVH ngày 18/11/2014. Như vậy là phía Trung tâm BTDTCĐ Huế đã xin ý kiến Bộ Văn hóa trước khi trình UBND tỉnh xem xét, Quyết định (Điều này khác hẳn với nội dung bài báo của tác giả Quang Long, khi phóng viên này phóng bút: “Việc vi phạm nghiêm trọng vào hành lang bảo vệ di sản lăng Khải Định và sự thiếu minh bạch trong vấn đề cấp phép, xây dựng…”). Ngoài ra, phía Trung tâm còn cho tôi xem nhiều văn bản, tờ trình của các Sở Tài Chính, Sở Văn hóa, Sở Kế hoạch & Đầu tư có liên quan. Như vậy Trung tâm đã làm rất công khai, minh bạch, đúng trình tự, thủ tục.

- Vị trí bãi đỗ xe nằm tại khu đất trống, thuộc khu vực II khoanh vùng bảo vệ di tích lăng Khải Định, có diện tích 4.975m2; bãi đỗ xe này thuộc loại công trình hạ tầng dịch vụ, góp phần phát huy giá trị di tích, nên Trung tâm đã xin ý kiến của Bộ Văn hóa và đã được đồng ý tại văn bản nêu ở trên.

Bản vẽ quy hoạch chi tiết công trình

- Theo quy mô thiết kế, bãi đỗ xe phục vụ tối đa cùng lúc 31 xe ô tô các loại và khoảng 30 xe máy, xe đạp. Phía Trung tâm rất quan tâm đến việc tôn tạo cảnh quan, góp phần làm đẹp, tôn vinh giá trị di sản, cụ thể: diện tích bố trí trồng cây xanh và thảm cỏ lên đến 1.240m2, nếu kể cả diện tích cây xanh được lưu giữ lại thì chiếm tỷ lệ gần 30% diện tích bãi đỗ xe. Còn nếu so sánh bãi đỗ xe này với tổng diện tích khoanh vùng bảo vệ của lăng Khải Định (hơn 55 ha, bao gồm khu vực I hơn 18ha, khu vực II gần 37,5ha) thì chiếm chưa đến 1%, một con số hoàn toàn nằm trong ngưỡng cho phép theo các quy định về xây dựng, quy hoạch.

- Sau khi thi công xong bãi đỗ xe mới; tại vị trí bãi đỗ xe tạm trước lăng hiện nay phía Trung tâm sẽ triển khai nghiên cứu phương án xây dựng bảo tồn tu bổ và phục hồi thích nghi toàn bộ khu vực này trong đó chủ yếu là trồng cây xanh, tôn tạo cảnh quan – chính là khu vực Tiền án của lăng vua Khải Định.

Những điều đọng lại:

Thú thật, sau khi mục sở thị, tận mắt thấy công trình và được sự giải đáp của Trung tâm BTDT CĐ Huế tôi mới cảm thấy thật sự thấy nhẹ nhõm, tôi cảm nhận được sự tận tâm, làm việc có trách nhiệm với di tích của những cán bộ ở đây. Đối với Huế, dù trước đến nay đã có những việc làm chưa đúng, ứng xử chưa hay với di sản văn hóa, nhưng không vì vậy mà chúng ta đánh đồng, cào bằng tất cả; một số người cứ hễ thấy ai làm gì, dù chưa cần biết đúng sai thế nào đã vội vàng phê phán, chửi bới với tinh thần thiếu xây dựng. Thử hỏi, đó có phải là thái độ tích cực với quê hương, đất nước?!

Thiết nghĩ, việc xây dựng bãi đỗ xe hiện nay ở lăng Khải Định là hết sức cần thiết, nó góp phần làm đẹp hình ảnh du lịch Huế, tránh cảnh lộn xộn khi không có bãi đỗ xe. Theo tôi, không chỉ ở lăng Khải Định mà tất cả các khu vực di tích tham quan hiện nay phải có bãi đỗ xe ở vị trí phù hợp để phục vụ du khách, đảm bảo an toàn giao thông, … Các bạn cứ thử tưởng tượng xem, chúng ta đi tham quan mà không có chỗ để xe, phải để lăn lóc ngoài đường, như vậy có yên tâm để tham quan hay không? Và để tràn lan như vậy có gây lộn xộn, nhếch nhác cho điểm tham quan du lịch hay không? Đó là chưa kể đến sự an toàn cho du khách khi phải băng ngang đường, lên xuống xe ngay trên đường giao thông…

Vấn đề là chúng ta phải làm một cách có trách nhiệm, thật sự quan tâm để phát huy giá trị di sản, làm đúng trình tự, tôn trọng các quy định … tránh những sự việc đáng tiếc như sự việc bãi đỗ xe ở lăng Tự Đức vừa qua.

Một điều nữa, giám sát hay góp ý phản biện là quyền của tất cả chúng ta, nhưng phải trên tinh thần xây dựng để Huế đi lên, xứng tầm là thành phố di sản, văn minh, lịch sự. Chứ không phải cứ góp ý bừa, thiếu tinh thần xây dựng, làm hoang mang dư luận.

Cuối cùng tôi đặt câu hỏi rất lớn về động cơ của bài báo “Huế: Sau ủi mộ vợ vua Tự Đức để giữ xe, giờ ‘đụng’ đến lăng Khải Định” đăng trên motthegioi.vn của tác giả Quang Long, phải chăng có vấn đề gì ở đây? Tôi vào trang web của Sở Thông tin & Truyền thông Thừa Thiên Huế không thấy báo điện tử Một Thế giới đăng ký hoạt động tại tỉnh, không cử phóng viên thường trú trên địa bàn Thừa Thiên Huế; hỏi thăm một số anh em phóng viên quen biết ở Huế không ai biết phóng viên Quang Long ở đâu? Tôi dành câu trả lời về động cơ bài báo trên cho mọi người tự giải đáp!

MINH CHÍ