ĐỌC LẠI BẢN TUYÊN CÁO ĐẦU TIÊN CỦA ỦY BAN NHÂN DÂN CÁCH MẠNG THỪA THIÊN

Ngày 19/8/1945, Hà Nội giành được chính quyền, tiếp đến các tỉnh miền Trung từ Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên đến Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi… Ủy ban Nhân dân cách mạng các tỉnh này đã lần lượt ra đời.

Bản Tuyên cáo Quốc dân in trên báo Quyết Chiến, số 1 ra ngày 27/8/1945. Ảnh: Tư liệu

Chiều ngày 23/8/1945, tại Sân vận động Bảo Long (nay là Sân vận động Tự do) hơn 15 vạn đồng bào Thừa Thiên Huế tham dự mít tinh, chứng kiến Ủy ban Nhân dân cách mạng tỉnh được thành lập do ông Tôn Quang Phiệt làm Chủ tịch, ông Hoàng Anh làm Phó Chủ tịch và một số ủy viên ủy ban. Trước toàn thể đồng bào, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân cách mạng Thừa Thiên đã dõng dạc đọc bản Tuyên cáo bày tỏ quan điểm và chủ trương của Mặt trận Việt Minh nhằm giữ ổn định tình hình an ninh chính trị khi cách mạng vừa nắm chính quyền.

Để bạn đọc có cơ sở tham khảo về những tài liệu công bố lần đầu tiên khi vừa giành được chính quyền cách nay đã 78 năm, chúng tôi in lại nguyên văn bản Tuyên cáo đầu tiên của Ủy ban Nhân dân cách mạng Thừa Thiên trên báo Quyết Chiến, cơ quan ủng hộ chính quyền Nhân dân cách mạng, thực chất là cơ quan ngôn luận của Thị ủy Thuận Hóa và Tỉnh ủy Thừa Thiên, số 1 ra ngày 27/8/1945:

“Quốc dân đồng bào!

Chính quyền của Nhật ở Đông Dương đã bị thủ tiêu.

Chính phủ bù nhìn đã đổ nát.

Kể từ nay, Chính quyền Nhân dân cách mạng thành lập.

Ngày giải phóng của Quốc gia đã đến.

Nước Việt Nam dân chủ cộng hòa đương xuất hiện.

Với Chính quyền của Nhân dân, đời sống độc lập, tự do và hạnh phúc của quốc dân ta bắt đầu. Trung thành với chính sách của Mặt trận Việt Nam độc lập Đồng Minh (gọi tắt là Việt Minh) lâm thời Chính phủ Nhân dân sẽ cương quyết thi hành những phương sách cách mạng để mang lại hạnh phúc thực tế cho hết thảy các giới đồng bào.

Sau tám mươi năm đau khổ và chiến đấu anh dũng chống ngoại địch, tốn biết bao nhiêu máu xương, quốc dân ta có quyền được hưởng tất cả những sung sướng của một dân tộc độc lập tự do.

Nhưng những sung sướng ấy quyết nhiên chưa thể được thực hiện hoàn toàn tức khắc. Chính quyền cách mạng đương thiết lập trên một nền kinh tế điêu tàn mà ngoại địch để lại. Nền độc lập của đất nước chưa được hoàn toàn đảm bảo. Chúng ta mới thoát khỏi ách thực dân Pháp, phát xít Nhật. Nhưng những lực lượng có thể uy hiếp nền độc lập của dân tộc ta còn bao vây chúng ta. Hãy coi chừng! Có thể còn những âm mưu ngoại xâm, có thể còn những sức phản động chưa tuyệt căn trong nước. Quốc dân hãy khoan say sưa với nền độc lập mới xây dựng, hãy khoan đòi hỏi những hạnh phúc chưa phải lúc mà quên những hiểm nguy trước mắt và sau lưng.

Ngày nào chính quyền cách mạng của Nhân dân chưa được hoàn toàn vững chắc, thì ngày đó còn cần một sức võ trang hết sức ráo riết của toàn dân, một nỗ lực hy sinh cực độ, một tinh thần phấn đấu dũng cảm, một ý chí quyết thắng mãnh liệt của toàn quốc đồng bào.

Vì mục đích bảo vệ quốc gia cách mạng, vì quyền độc lập thiêng liêng của dân tộc, lâm thời Chính phủ đảm nhận trách nhiệm dùng mọi phương sách cách mạng cần thiết để hướng dẫn quốc dân theo một mục đích duy nhất cứu quốc cho đến khi quyền tự do của đất nước không còn bị hăm dọa bởi một lực lượng phản động nào bất cứ trong hay từ ngoài, cho đến khi nền độc lập của dân tộc ta được quốc tế cộng nhận.

Quốc dân đồng bào! Cuộc chiến đấu giải phóng dân tộc có thể còn gian lao gay gắt, nhưng một ngày mai gần gũi và huy hoàng đương bừng lên trước mắt chúng ta. Sự cố kết của toàn dân là điều kiện cốt yếu để biểu dương một sức mạnh khiến nội phản phải tuyệt căn, ngoại xâm phải lùi bước. Quốc dân đồng bào! Hãy đoàn kết nhất trí hơn lúc nào hết chung quanh chính quyền cách mạng. Nếu cần, hãy hy sinh đến giọt máu cuối cùng cho độc lập của Tổ quốc. Nhân dân cách mạng toàn thế giới đương thân mến nhìn theo ta và sẵn sàng giúp ta trên bước đường giải phóng.

Toàn quốc đồng bào! Hãy tin tưởng ở sự thành công của cách mạng và đồng thanh hô to:

Chính quyền Nhân dân cách mạng muôn năm!

Việt Nam cộng hòa dân chủ muôn năm!

Lâm thời Chính phủ Nhân dân cách mạng Thừa Thiên”.

Bản Tuyên cáo chính trị này được công bố đã 78 năm trước, ngày nay đọc lại chúng ta vẫn cảm nhận được không khí sục sôi của những ngày khởi nghĩa giành chính quyền của Nhân dân Thừa Thiên Huế trong cuộc Cách mạng tháng Tám năm 1945.

Dương Phước Thu