Đường sách nào cho Huế?

Một con đường dành riêng cho sách – mơ ước tưởng chừng nhỏ nhoi ấy của người quan tâm đến văn hóa đọc sau rất nhiều năm mới xuất hiện. Nhưng chỉ thí điểm hơn một năm (từ tháng 5/2018), đường sách Hai Bà Trưng có khả năng phải đóng cửa trước những sai phạm được đoàn liên ngành chỉ ra.

Theo các chuyên gia, đường Bà Huyện Thanh Quan tuy ngắn nhưng có lợi thế gần với không gian đường đi bộ với hệ thống thư viện, bảo tàng, phù hợp với việc hình thành đường sách

Từ không gian luộm thuộm, chắp vá

Hoạt động hơn một năm qua, đường sách Hai Bà Trưng chưa kịp ghi lại dấu ấn thì liên tiếp tạo ra tai tiếng bởi có nhiều phản ánh của người dân, như tình trạng lộn xộn, sách giả, sách lậu...

Anh Phạm Tấn Xuân Cao (TP. Huế) đang làm công việc liên quan đến sách và xuất bản đến thời điểm này tỏ ra thất vọng về đường sách. Sau một vài lần có việc cần đến đường sách, anh Cao nhận ra, mọi thứ ở không gian này chắp vá, luộm thuộm. Đa số sách là sách cũ và đã qua sử dụng, rất ít sách mới, số lượng đầu sách không phong phú trên các mảng/lĩnh vực…

Đồng quan điểm, anh Huỳnh Anh Thuận, giảng viên một trường đại học trên địa bàn TP. Huế, chỉ ra một vài điểm thất bại đường sách, đầu tiên là yếu tố địa lý. Anh Thuận cho rằng, dù nằm ở vị trí trung tâm thành phố nhưng con đường này lưu lượng xe qua lại đông đúc, bụi bặm, thiếu cây xanh… không phù hợp với không gian đường sách, chưa nói xa hơn tổ chức các hoạt động liên quan.

Trước những phán ảnh của khách hàng, nhiều lần các cơ quan chức năng đã kiểm tra, nhắc nhở nhưng đơn vị chủ quản vẫn tái phạm. UBND TP. Huế đã cho lập đoàn kiểm tra liên ngành để kiểm tra hoạt động đường sách và phát hiện nhiều tồn tại. Bà Phạm Thị Quỳnh Dao, Trưởng phòng Văn hóa – Thông tin TP. Huế - Trưởng đoàn kiểm tra liên ngành cho biết, vào đầu tháng 6 vừa rồi, đoàn kiểm tra liên ngành đã có kiến nghị lên Chủ tịch UBND TP. Huế xem xét, chấm dứt việc triển khai thí điểm không gian đường sách. Đáp lại, ông Nguyễn Văn Thành, Chủ tịch UBND TP. Huế đồng tình và đề nghị các cơ quan liên quan tiến hành thủ tục để hủy thí điểm.

 Không gian đường sách nhưng đường sách Hai Bà Trưng chủ yếu là sách cũ

Và ước mong một đường sách đúng nghĩa

Nhiều người yêu văn hóa đọc cho rằng, đường sách không chỉ bán sách thuần túy, mà ở đó còn là một không gian văn hóa mở cho các hoạt động tạo lập thói quen và cổ vũ cho tri thức, cho văn hóa đọc. Xa hơn, không gian đường sách còn trở thành không gian hội tụ quan trọng cho những cuộc gặp gỡ vượt ra ngoài giới làm sách.

 Đường sách Hai Bà Trưng dù nằm vị trí trung tâm nhưng nhiều chuyên gia cho rằng đây không phải là địa điểm hợp lý

Bạn trẻ Phan Thị Thanh (sinh viên ĐH Ngoại ngữ Huế) mong muốn có một không gian sách đúng nghĩa. Theo Thanh, đó không phải chỉ là điểm đến mua, đọc sách rồi về mà đây còn phải là không gian văn hóa, sự kiện, và lễ hội. “Ở đó không chỉ sinh viên như tụi mình mà các bạn nhỏ, ông bà lớn tuổi có thể đến vui chơi, thoát ra đường sách nó còn phải là nơi gắn kết cộng đồng, gắn kết tình bạn, gia đình”, Thanh mong muốn.

Tương tự, chị Nguyễn Thu Hoài (TP. Huế) kể đã từng đưa con mình đến đường sách Hai Bà Trưng nhưng con tỏ vẻ không hài lòng. Theo chị Hoài, cần điều chỉnh lại đường sách sao cho hợp lý: “Ngoài nơi có nhiều cây xanh bóng mát, người điều hành đường sách phải tổ chức không gian sao cho khoa học, không gian nào cho người lớn, không gian nào cho trẻ nhỏ, không gian nào cho cả hai. Bên cạnh đó, những ngày cuối tuần phải có các sự kiện liên quan như thế mới thu hút được mọi người, từ đó văn hóa đọc mới lan tỏa.

Từng có một đợt lấy ý kiến các chuyên gia về việc hình thành đường sách cho Huế trước khi đường sách Hai Bà Trưng chính thức được phép thí điểm. Nhà nghiên cứu Nguyễn Xuân Hoa, Nguyên Giám đốc Sở Văn hóa – Thông tin (nay là Sở Văn hóa - Thể thao) nhớ lại, cách đây hơn một năm được UBND TP. Huế mời góp ý về việc triển khai đường sách. Ông và nhiều người khác đã đề xuất đường Bà Huyện Thanh Quan với rất nhiều lợi thế bởi đây là con đường ngắn, gần với không gian đường đi bộ, hệ thống thư viện, bảo tàng… nhưng không hiểu vì sao không được áp dụng thí điểm.

Bà Phạm Thị Quỳnh Dao, Trưởng phòng Văn hóa – Thông tin TP. Huế thừa nhận, có rất nhiều tuyến đường được các chuyên gia, nhà nghiên cứu đề xuất, trong đó có tuyến đường Bà Huyện Thanh Quan. Tuy nhiên, khi họp với các phòng liên quan thì không tán thành vì bị cắt ngang bởi đường Lê Lợi, không đảm bảo an toàn giao thông. Sau đó các phòng đưa ra một vài đề xuất các tuyến đường nhưng các nhà xuất bản, nhà sách không mặn mà nên không đầu tư vì sợ không hiệu quả.

Dù tâm sự rất trăn trở và mong muốn có một đường sách đúng nghĩa, nhưng bà Dao bảo không hề đơn giản. “Việc đầu tư một đường sách không đơn giản. Thành phố kêu gọi xã hội hóa thì các doanh nghiệp không mặn mà, ngược lại một số tuyến đường mà doanh nghiệp yêu cầu thì thành phố thấy không khả thi. Họ chỉ muốn đầu tư ở những trục đường gần cầu Trường Tiền, gần sông Hương nhưng quan điểm thành phố những tuyến đường gần đó ngắn, diện tích nhỏ…”, bà Dao nói.

Bài, ảnh: PHAN THÀNH